Makaleler

Yeni başlayanlar için kronik spontan ürtiker

Sorununuz hakkında konuşurken ve onu anlatırken derdinizin ne olduğunu doğru olarak açıklamak için doğru sözcükleri bulmak zor olabilir. Bir arkadaşınız, aile üyesi, mesai arkadaşı ya da daha da önemlisi doktorunuzla da olsa bu durum değişmez.

Kronik spontan ürtikeriniz ya da ürtikerinizin tanımlanmasıyla ilgili temel terimleri bilmek iyi olmaz mı? Doktorla konuşurken aynı dili kullanmak işleri kesinlikle kolaylaştırır.  Bir noktada buluşmanız, belirtilerinizi anlamanız, doğru tanı ve ayrıca doğru tedavi almanıza yardımcı olur.

Yeni başlayanlar için

Kronik spontan ürtiker (KSÜ)

Ürtiker cilt üzerinde aniden ortaya çıkan ve en az 6 hafta süren kaşıntılı, şişkin kızarıklıkla tanımlanır. Bazen cildin derin katmanlarında, örneğin dudaklar ve göz kapakları gibi yerlerde, tıpta anjiyoödem olarak bilinen şişlik de buna eşlik eder.1

Kronik  diye adlandırılır çünkü 6 hafta ya da daha uzun süre sizinle kalır ve hastalık geçse bile şimdilik bir tedavisi yoktur.

Spontandır çünkü aniden ortaya çıkar ve uyarı olmaksızın alevlenebilir ve alerjinin aksine, bilinen dış tetikleyicileri yoktur.

Ürtiker başka adlarla da bilinir. Hastalığın eski ismi “kronik idiyopatik ürtiker” ya da KİÜ’dür ve başta ABD’de olmak üzere bazı doktorlar hala bu adı kullanır. İdiyopatik, sorunun nedeninin kesin olmadığını belirten tıbbi bir terimdir. “Kronik ürtiker” ise duyabileceğiniz bir başka addır ama bu ürtiker ile aynı olan ama bilinen bir tetikleyicisi olduğu için spontan olarak kabul edilmeyen diğer sorunları da içerir.

Kızarıklık

Ürtikere sahip  kişiler sık sık kaşıntılı, kabarık şişkinlikler yaşayacaktır. Doğal olarak, çoğu insan bunu kızarıklık olarak adlandırır. Isırgan otuyla temastan kaynaklanan kızılımsı, kaşıntılı kızarıklığa çok benzediği için Almanya ve Birleşik Krallık gibi bazı ülkelerde kurdeşen (ısırgan kızarıklığı) olarak adlandırılmıştır.2 Ancak, olasılıkla doktorunuz bunu –birazdan hakkında konuşacağımız- ürtiker olarak adlandıracaktır. 

Kabartılar (ürtiker)

Kabartılar doktorlar tarafından kızarıklığı tanımlamak için en sık kullanılan sözcüktür ama onları kabarcıklar, izler ya da yalnızca ürtiker olarak da adlandırabilirler. Herkesin kabartıları aynı değildir. Dikkate alınması gereken etmenler vardır:3-4

    • Boyut: Küçükten (birkaç milim) büyüğe (birkaç santim) kadar değişirler.
    • Renk: Kabartılar kırmızı, pembe olabilir ya da daha soluk bir merkezin etrafı kırmızıyla çevrili olabilir.
    • Biçim: Yuvarlak değildirler, her biçimi alabilirler.
    • Yer: Kabartılar ayağınızdan yüzünüze vücudunuzdaki her yerde çıkabilir.
    • Yayılım: Bazen ufak bir alevlenme olur bazen de cildinizin önemli bölümünü kapsayabilir.
    • Süre: Kabartılar kısa süreliğine ortaya çıkabilir, birkaç saat ya da daha fazla sürerek 24 saat kalır.  Ancak, tek tek kabarcıklar kayboldukça, sıklıkla farklı yerlerde başkaları çıkar ve bu da tek seferde haftalarca kalabilecekleri anlamına gelir.

Şişlik

Ürtikeriniz varsa cildinizin derin katmanlarında kabartılarla birlikte ortaya çıkabilen ani, bazen acılı bir şişlik hissedebilirsiniz.1 Olasılıkla doktorunuz bunu anjiyoödem olarak adlandıracaktır. Kabartılarınızla ilintisiz olarak ortaya çıkabilse de anjiyoödem ürtikere sahip insanların %33-67’sini etkiler ve kabartıları olmayan insanlarda bile anjiyoödem görülebilir. Bunun gerçekleşme sıklığı kişilerin yaklaşık %1-13’üdür.1 Anjiyoödem genellikle göz kapakları, dudaklar, cinsel organlar eller ya da ayaklarda görülür.1,5

Özetlediğimiz sözcükleri kullanarak belirtilerinizi not edin ve doktorunuzla konuşurken bunları kullanın. İhtiyacınız olan tedaviyi almanızda size yardımcı olacaktır.

Ürtikerinizi anlatmak için hangi sözcükleri kullanırsanız kullanın onunla yaşamanın ne kadar zor olduğunu anlıyoruz. Bu, rahatsızlığınız hakkında konuşurken ve onu anlatırken de önemli olabilir. Sonraki makalelerimizin birinde bunu ele alacağız.