It looks like you are using an older version of Internet Explorer which is not supported. We advise that you update your browser to the latest version of Microsoft Edge, or consider using other browsers such as Chrome, Firefox or Safari.

Cilt Hastalığı Olanlar Nasıl Beslenmeli ?

görsel

Yedikleriniz cildinizi etkiler mi?

Sedef ve ürtiker açısından, muhtemelen bir gecelik göz yumma çarpıcı sonuçlara yol açmaz. Daha büyük bir soru uzun süreli yeme alışkanlıklarıyla ilgilidir. Bazı besin tiplerini fazla, bazılarını az tüketmek hastalığınızın şiddetini etkileyebilir mi?

Burada kesin bir yanıt yok ve hangi tip beslenmenin sizin için en iyisi olduğunu her zaman doktorunuza sormalısınız. Bununla birlikte, burada neyin rol oynayabileceğini belirlemeye yardımcı olacak bazı araştırmalar var. Danışılacak en iyi kişinin doktorunuz olduğunu akılda tutarak, bunları sizin için inceleyelim.

Uzak durmamız gereken besinler:

Histaminler

Düşük histamin içeren beslenmeyi hiç duydunuz mu? Ürtikerle yaşıyorsanız, duymuş olabilirsiniz. Neden? Çünkü Histamin ve kurdeşen arasındaki bağlantı nedeniyle, düşük histaminli gıdalar tüketmek ve yüksek histaminli gıdalardan kaçınmak ürtikerinizi önleyebilir veya tedavi edebilir. Örneğin, 2016 yılında yapılan bir çalışmada, KSÜ'li 56 kişi 3 hafta boyunca düşük histaminli bir diyet uygulamış ve %75'inde semptomlar önemli ölçüde azalmıştır. 2018'de yapılan bir başka çalışmada ise, kronik kurdeşeni olan 22 yetişkin 4 hafta boyunca düşük histaminli bir diyet uygulamış ve semptomlarında iyileşme gözlemlenmiştir. Bu nedenle, füme balık, yıllanmış peynirler ve domates gibi yüksek histaminli gıdalardan uzak durmak faydalı olabilir.1 Sınırlı sayıda bilimsel kanıt olmakla birlikte, bazıları düşük histamin içeren beslenmenin ürtikerlerinde düzelmeye yol açabildiğini hissediyor.2

Psödo alerjenler

Bu maddeler, koruyucular ya da renklendiriciler gibi gıda katkı maddelerinde bulunabilir. Meyve, sebze ve baharatlarda doğal maddeler olarak da bulunabilir. Yapılan küçük bir çalışmada, “psödoalerjensiz” beslenmenin ürtiker ile yaşayan kişilere yardımcı olduğu bulunmuştur.3 Bununla birlikte, son söz henüz söylenmedi. Bu alanda çalışan birçok uzman bu teoriyi desteklemiyor. Konuyla ilgili sınırlı veri olduğundan, bu konu tam olarak oturup doktorunuzla konuşmak isteyebileceğiniz bir konudur.

Gluten

Sedefi hafifletmek için glutensiz beslenmek, ele alınan büyük konulardan biridir ve gerçekten de bazı çalışmalarda sedef ve çölyak hastalığı (ince barsağın glutene aşırı hassas olduğu otoimmün hastalık) arasında bir ilişki gösterilmiştir. Bu nedenle, bazı kişilerin sedefle yaşayan belirli kişiler için glutensiz beslenmenin yararlı olacağını düşünmesi şaşırtıcı değildir.4

İnflamasyonu Tetikleyen Gıdalar

Araştırmalar, bazı gıdaların, özellikle de yüksek oranda işlenmiş olanların, vücudunuzun savunma mekanizmalarını aşırı yüklenmeye soktuğunu göstermektedir.  Kilo alımına yol açabilen ve obezite, diyabet ve kalp hastalığı riskini artıran yüksek kalorili gıdaların çoğu aynı zamanda enflamasyon yapıcıdır. Sedef hastalığı semptomlarını daha da kötüleştirebilen birkaç inflamatuar gıda kategorisi vardır; Alkol, süt ürünleri, Rafine karbonhidrat içeren gıdalar, doymuş yağ ve trans yağ içeren gıdalar, ilave şeker oranı yüksek gıdalar ve gluten içeren gıdalar bunlara örnek olarak verilebilir.5

Peki ne yenebilir?

Şimdi de cilt hastalığınızı iyileştirebilecek, zarar vermeyecek şeyleri konuşalım:

D vitamini

Bir çalışmada, sedefi olan kişilerde D vitamini eksikliğinin yaygın olduğu,6 başka bir çalışmada ise D vitaminin Psoriasis patogenezindeki rolü tam olarak bilinmese de, düşük D vitamini ile psoriasis arasındaki olası çift yönlü ilişkilerin anlaşılması, obezite, tip 2 diyabet gibi psoriasisin neden olabileceği komorbiditeler için risk profilinin tanımlanması açısından önemli olduğu görülmüştür.7 Benzer şekilde, D vitamininin ürtikerdeki potansiyel rolüne ilişkin de kanıt mevcuttur.8 D vitamininin büyük bir kısmını güneş ışığından aldığımız halde, yağlı balık ya da yumurtayı da içeren, iyi bir kaynak olan bazı gıdalar vardır.9

Omega-3

Omega-3'ler inflamasyonu azaltarak sedef hastalığı semptomlarına yardımcı olur. Kan dolaşımına girdiklerinde vücut hücrelerini yağlarlar. Bu yağlanma, beyin hücreleri ve eklemlerinizi oluşturan hücreler gibi özellikle buna ihtiyaç duyan hücreler üzerinde iyileştirici bir etkiye sahip olabilir. Bu yağlanma iltihaplanmayı da azaltabilir ve Omega-3 kullanımı bu iltihabı daha yönetilebilir ve daha az tahriş edici hale getirebilir.10

Somon, ringa balığı ya da uskumru gibi farklı balık tipleri bu besin açısından büyük bir kaynaktır. Balık konusunda istekli değilseniz, Omega 3’ü; keten tohumu, kabak çekirdeği ya da cevizden alabilirsiniz.11

Antioksidanlar

Sedef hastalığı antioksidanlarda azalma ve oksidatif stres belirteçlerinde artış ile ilişkilidir. Bu dengesizlik, bağışıklık sistemini uyaran inflamatuar bir reaksiyon yaratır. 

Birçok çalışma da, sedef hastalığı olan bireylerin kan ve deri örneklerinde redoks dengesizliklerinin mevcut olduğunu göstermiştir.

Antioksidanlar sadece vücutta doğal olarak üretilmekle kalmaz, aynı zamanda çeşitli meyve ve sebzeler de serbest radikalleri ortadan kaldırabilen antioksidanlar içerir. Besin kaynaklı antioksidanlar arasında E vitamini, C vitamini, karotenler, flavonoidler, glutatyon, ürik asit ve taurin bulunur.12

Kafanız karışmasın !

Okurken dikkat ederseniz, anlatılan bazı gıdaların hem “bunu tüketin” hem de “bunu tüketmeyin” başlığı altında sıralandığını fark edeceksiniz. Bunun kafa karıştırıcı olduğunu biliyoruz!

Örneğin, somon D vitamini düzeyleri açısından yararlı olabilir; ancak düşük histamin içeren bir beslenme tarzını izliyorsanız füme somondan uzak duracaksınız.   

Doğal gıdalar daha fazla kafa karıştırmaktadır. Karbonhidrat, yağ, protein, farklı besinler ve daha fazlasının karmaşık bir kombinasyonu olma eğilimi gösterdiğinden, bu gıdalar vücutta farklı fonksiyonları yerine getirebilmektedir ve genel olarak kabul edilmiş, ‘iyi’ ya da ‘kötü’ şeklinde tek bir kategoriye ayrılamayabilirler.

Cildinizin belirli bir beslenme tarzından yararlanabileceğini düşünüyorsanız, önce doktorunuzla konuşmanız gerekir. Sonuç olarak en iyisini onlar bilir. Ve belirli beslenme tarzını denerken (bir şeyi daha fazla ya da daha az yemek şeklinde olabilir), beslenme günlüğü önemli bir araçtır. Yediklerinizi ve nasıl hissetiğinizi kaydedin. Böylece uzun dönemde hangisinin size iyi geldiğini ölçümleyebilirsiniz.

Referanslar

  1. https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/csu-low-histamine-diet. Last accessed: 12.23.2024.  
  2. Histamine plasma levels and elimination diet in chronic idiopathic urticaria. Guida B, De Martino CD, De Martino SD, Tritto G, Patella V, Trio R, D'Agostino C, Pecoraro P, D'Agostino L. Eur J Clin Nutr. 2000 Feb;54(2):155-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10694787
  3. Diet and psoriasis, part II: celiac disease and role of a gluten-free diet. Bhatia BK, Millsop JW, Debbaneh M, Koo J, Linos E, Liao W. J Am Acad Dermatol. 2014 Aug;71(2):350-8.
    http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4104239/
  4. Vitamin D status in patients with chronic plaque psoriasis. Gisondi P, Rossini M, Di Cesare A, Idolazzi L, Farina S, Beltrami G, Peris K, Girolomoni G. Br J Dermatol. 2012 Mar;166(3):505-10. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22013980
  5. Psoriasis Diet: Foods to Eat and Avoid If You Have Psoriasis | Johns Hopkins Medicine. Last accessed: 12.23.2024.  
  6. Mohta A, Nyati A. Correlation of Vitamin D3 Levels with Disease Severity in Psoriasis Patients - A Case-Control Study. Indian J Dermatol. 2022 Nov-Dec;67(6):662-666. doi: 10.4103/ijd.ijd_679_22. PMID: 36998885; PMCID: PMC10043645.
  7. Barrea L, Savanelli MC, Di Somma C, Napolitano M, Megna M, Colao A, Savastano S. Vitamin D and its role in psoriasis: An overview of the dermatologist and nutritionist. Rev Endocr Metab Disord. 2017 Jun;18(2):195-205. doi: 10.1007/s11154-017-9411-6. PMID: 28176237; PMCID: PMC5486909.
  8. Effects of a pseudoallergen-free diet on chronic spontaneous urticaria: a prospective trial. Magerl M, Pisarevskaja D, Scheufele R, Zuberbier T, Maurer M. Allergy. 2010 Jan;65(1):78-83.
    http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1398-9995.2009.02130.x/full
  9. A pilot study assessing the effect of prolonged administration of high daily doses of vitamin D on the clinical course of vitiligo and psoriasis. Finamor DC, Sinigaglia-Coimbra R, Neves LC, Gutierrez M, Silva JJ, Torres LD, Surano F, Neto DJ, Novo NF, Juliano Y, Lopes AC, Coimbra CG. Dermatoendocrinol. 2013 Jan 1;5(1):222-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24494059
  10. Website “Can Omega-3s Help Treat Psoriasis?”. Can Omega-3s Help Treat Psoriasis? Last accessed: 12.23.2024.  
  11. Website “Antioxidants for Psoriasis”. https://www.learnskin.com/articles/antioxidants-for-psoriasis/ Last accessed: 12.23.2024.  
  12. Study on the use of omega-3 fatty acids as a therapeutic supplement in treatment of psoriasis. G Márquez Balbás, M Sánchez Regaña, and P Umbert Millet. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2011; 4: 73–77. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3133503/