It looks like you are using an older version of Internet Explorer which is not supported. We advise that you update your browser to the latest version of Microsoft Edge, or consider using other browsers such as Chrome, Firefox or Safari.

Ürtiker

Ürtiker, aniden ortaya çıkan ve aynı gün içinde kaybolan kaşıntılı ve ödemli plaklarla karakterize bir deri hastalığıdır. Hastalık, farklı nedenler ve mekanizmalarla ortaya çıkar ve heterojen bir şekilde sınıflandırılır. Akut formları altı haftadan kısa sürerken, kronik formları yıllarca sürebilir. Kronik formlar, anjiyoödemle (AÖ) birlikte seyredebilir ve hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. 1

Kronik Spontan Ürtiker (KSÜ)

KSÜ, cilt üzerinde aniden ortaya çıkan ve 6 haftadan uzun süren kaşıntılı ve şişkin kızarıklıklarla tanımlanır. Bazen dudaklar ve göz kapakları gibi cildin derin katmanlarında anjiyoödem olarak bilinen şişlikler de eşlik eder. KSÜ, bilinen dış tetikleyicileri olmadan aniden ortaya çıkabilir. 2

Ürtiker Belirtileri

  • Kızarıklık ve Kabartılar: 'Ürtiker' veya 'ısırgan döküntüsü' olarak da bilinen kurdeşen, alerji, ilaçlar veya enfeksiyonlar dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bir deri döküntüsüdür. Ürtiker döküntüsü, ciltte genellikle kaşıntılı olan kırmızı veya ten renginde kabarık yumrular veya yaralar gibi görünür. Ürtiker döküntüsü, vücut tarafından algılanan bir tehdide yanıt olarak salınan histamin adlı bir madde üretildiğinde ortaya çıkar. 3  Bu kabartılar;boyut, renk (kırmızı, pembe olabilir ya da daha soluk bir merkezin etrafı kırmızıyla çevrili olabilir), biçim (yuvarlak değildirler, her biçimi alabilirler), yer (her yerde çıkabilir), yayılım (bazen ufak bir alevlenme olur bazen de cildinizin önemli bölümünü kapsayabilir) ve süre (birkaç saat ya da daha fazla sürerek 24 saat de kalabilir) açısından farklılık gösterir. 4
  • Şişlik (Anjiyoödem): Cildin derin katmanlarındaki ani ve acılı şişliklerdir. Bu durum kabartılarınızla ilintisiz olarak ortaya çıkabilse de anjiyoödem ürtikere sahip insanların %33-67’sini etkiler ve kabartıları olmayan insanlarda bile anjiyoödem görülebilir. 2 Genellikle göz kapakları, dudaklar, cinsel organlar, eller ve ayaklarda görülür. 2,5

Ürtikeri Etkileyen Faktörler

  • Cinsiyet: Kadınlarda erkeklerin yaklaşık iki katı daha fazla görülür. 2
  • Yaş: 20-40 yaşları arasında en yaygındır. 2
  • Anjiyoödem: Derin doku şişliği yaşayanların ürtiker yaşama olasılığı daha yüksektir. 6

Yaygınlık

Ürtiker, düşündüğünüzden daha yaygındır. İnsanların %20’si yaşamlarının bir noktasında ürtiker deneyimleyebilir. 7 Küçük bir kesimde (%0.5-1) ise ürtiker kronik hale gelir. 2,8

Bu durum çoğu insan için 1 ila 5 yıl sürer, ancak bazıları için beş yıldan uzun sürebilir. 2

Otoimmün Bağlantı

Hastaların %40-45'inde otoimmüniteyle bağlantı vardır ve bu hastalarda ürtiker genellikle daha ağırdır. Geri kalan %55-60 hasta için neden veya hastalığın oluşumu hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. 9

Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Ürtiker; uyku eksikliği, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklara yol açarak yaşam kalitesini olumsuz etkiler. 2 KSÜ'nün olumsuz etkileri, iskemik kalp hastalığıyla benzer düzeydedir. 10,11 KSÜ'nün öngörülemeyen belirtileri ve ağır hastalık yükü, hastalar ve doktorlarında moral bozukluğuna yol açar. 2

Ürtikerin yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini anlamak ve uygun tedavi yöntemleriyle yönetmek, hastaların günlük yaşamlarını daha rahat sürdürebilmeleri için önemlidir

Referanslar

  1. Kocatürk Göncü E ve ark. Türkiye Ürtiker Tani ve Tedavi Kilavuzu, Turkderm - Arch Turk Dermatol Venerology 2016;50:82-89
  2. Maurer M et al. Allergy. 2011; 66:317-30.
  3. Healthdirect. Hives (urticaria). Hives (urticaria) - treatment, causes and symptoms | healthdirect
  4. HIVES AND URTICARIA. HIVES AND URTICARIA - Allergy Guide. Last Accessed: 12/19/2024. 
  5. Axelrod S, Davis-Lorton M. Mt Sinai J Med 2011; 78:784-802.
  6. American Academy of Allergy Asthma & Immunology (AAAAI) website. "Skin Allergy Overview." Accessed April 2025. Available at: http://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/allergies/skin-allergy.aspx
  7. Schaefer P. Am Fam Physician 2011; 83(9):1078-84.
  8. Zuberbier T, Maurer M. Acta Derm Venereol 2007; 87(3):196-205.
  9. Kaplan AP. Allergy Asthma Immunol Res. 2012; 4(6):326-31.
  10. O'Donnell BFO et al. Br J Dermatol 1997; 136:197-201. 
  11.  Maurer M et al. N Eng J Med 2013; 368(10):924-35.